Trung cấp nghề là một trong những lựa chọn phổ biến nhất cho các bạn trẻ muốn tìm việc làm nhanh chóng và có thu nhập ổn định. Nên học trung cấp nghề gì? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trung cấp nghề và gợi ý những chuyên ngành phù hợp nhất.
Trung cấp nghề là gì?
Theo KJC, trung cấp nghề là bậc học nằm trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp Việt Nam, trang bị cho học sinh kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành cơ bản về một nghề. Thời gian đào tạo từ 1-2 năm, tùy theo ngành nghề và đối tượng học sinh. Chương trình đào tạo tập trung vào việc ứng dụng kỹ năng thực hành, giúp học sinh nhanh chóng nắm vững nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Tại sao bạn nên học ở trường trung cấp nghề?
- Thời gian đào tạo ngắn, chi phí thấp: So với các chương trình giáo dục khác, trung cấp nghề có thời gian đào tạo ngắn hơn, thường chỉ 1-2 năm. Điều này giúp tiết kiệm học phí và chi phí sinh hoạt.
- Chương trình học tập trung vào thực hành: sinh viên được trang bị kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành, giúp họ tự tin khi bước vào môi trường làm việc thực tế.
- Cơ hội việc làm cao, thu nhập ổn định: Nhiều ngành nghề trung cấp có nhu cầu nhân lực cao, mang lại cơ hội việc làm cao và thu nhập ổn định.
- Việc khởi nghiệp sau khi tốt nghiệp rất dễ dàng: với những kỹ năng và kiến thức đã tích lũy, sinh viên có thể tự tin khởi nghiệp và phát triển sự nghiệp của mình.
- Có thể chuyển tiếp lên cao đẳng hoặc đại học: Sau khi tốt nghiệp trung học nghề, học sinh có thể tiếp tục học tại một trường cao đẳng hoặc đại học để nâng cao trình độ và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Ưu điểm & hạn chế khi học trung cấp nghề
Ưu điểm
- Thời gian học nhanh hơn: Thường chỉ khoảng 1,5 – 2,5 năm tùy nghề và trình độ học sinh đã có học vấn gì (THCS hoặc THPT). Bạn nhanh ra trường để đi làm.
- Chi phí thấp hơn so với đại học: Học phí, chi phí sinh hoạt thấp hơn, ít phải chịu gánh nặng tài chính lâu dài. Ngoài ra nhiều chính sách hỗ trợ, miễn giảm học phí cho học nghề.
- Kỹ năng thực hành tố: Ngành nghề trung cấp nghề thường tập trung vào thực hành, tay nghề thực tế, làm quen với máy móc, công trình, thiết bị — giúp học viên có khả năng đáp ứng yêu cầu tuyển dụng nhanh hơn.
- Nhiều cơ hội việc làm: Với các ngành nghề cần thiết như sửa chữa điện, điện lạnh, ô tô, kỹ thuật máy lạnh, công nghệ thông tin, nhu cầu tuyển dụng rất lớn, nhiều công ty sẵn sàng tuyển trẻ mới ra trường nếu có tay nghề tốt.
- Khả năng liên thông hoặc tiếp tục đào tạo cao hơn: Nếu muốn, bạn có thể học thêm liên thông lên cao đẳng hoặc đại học sau trung cấp, điều này mở rộng cơ hội nghề nghiệp và thu nhập.
Hạn chế
- Không toàn diện như đại học về kiến thức tổng quát: Trường nghề trung cấp thường tập trung kỹ năng nghề chuyên sâu, ít môn học chung hoặc kiến thức lý thuyết rộng như đại học.
- Cạnh tranh tay nghề cao: Có nhiều người học nghề; nếu bạn không có kỹ năng tốt, thái độ tốt, hoặc thực hành không mạnh, dễ bị bỏ lại phía sau.
- Thu nhập có thể thấp lúc đầu: Dù nghề hot, nhưng khi mới ra trường bạn thường bắt đầu với mức lương thấp, tăng dần khi tích lũy kinh nghiệm.
- Nhu cầu cập nhật công nghệ, học thêm kỹ năng: Nhiều ngành nghề đang thay đổi nhanh (ví dụ: công nghệ thông tin, ô tô điện, điều khiển tự động, IoT…), nếu không học hỏi thêm, có thể bị tụt lại.
Nên học trung cấp nghề gì?
Công nghệ thông tin
Theo tham khảo từ những người tham gia liên minh KJC, ngành CNTT luôn thiếu hụt nhân lực, đặc biệt là ở các vị trí kỹ thuật. Sinh viên có thể làm việc tại các công ty phần mềm, trung tâm dịch vụ máy tính với mức lương khởi điểm từ 7-10 triệu đồng/tháng. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này ngày càng tăng, tạo ra nhiều cơ hội việc làm rộng mở cho sinh viên.
Hướng dẫn viên du lịch
Du lịch đang bùng nổ tại Việt Nam. Du khách có nhiều cơ hội việc làm tại các công ty lữ hành và khu du lịch, với mức thu nhập hàng tháng từ 8-15 triệu USD. Nghề này không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định mà còn cho phép bạn khám phá nhiều địa điểm nổi tiếng và gặp gỡ nhiều người đến từ khắp nơi trên thế giới.
Đầu bếp
Cơ hội việc làm cho đầu bếp không bao giờ thiếu. Sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc tại các nhà hàng, khách sạn hoặc tự mở cơ sở kinh doanh riêng với mức lương 10-20 triệu đô la mỗi tháng. Cùng với sự phát triển của ngành ẩm thực, nhu cầu tuyển dụng đầu bếp ngày càng tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn và khu du lịch.
Quản lý du lịch
Ngành này đào tạo ra các nhà điều hành tour và thiết kế tour. Có rất nhiều vị trí việc làm tại các công ty du lịch với mức lương từ 8-12 triệu đồng/tháng. Sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc tại các công ty lữ hành, khu du lịch hoặc tự mở công ty du lịch.
Quản lý khách sạn và kinh doanh
Sinh viên được đào tạo về kỹ năng quản lý và vận hành khách sạn. Họ có thể làm việc tại các khách sạn và khu nghỉ dưỡng với mức lương hàng tháng từ 9-15 triệu đô la. Sự phát triển của ngành du lịch đã dẫn đến nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực quản lý và kinh doanh khách sạn ngày càng tăng.
Bartender
Bartender là một nghề có mức lương hấp dẫn, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Mức lương trung bình dao động từ 8-20 triệu đồng/tháng, tùy theo kinh nghiệm. Nghề bartender không chỉ mang lại thu nhập cao mà còn giúp phát triển kỹ năng giao tiếp và sáng tạo trong công việc.
Thợ làm bánh
Ngành bánh mì đang phát triển nhanh chóng, nhu cầu nhân lực cao. Thu nhập hàng tháng từ 7-15 triệu đồng, hoặc bạn có thể tự mở tiệm bánh. Cùng với sự phát triển của ngành ẩm thực, nhu cầu về thợ làm bánh ngày càng tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn và khu du lịch.
Tổ chức sự kiện
Ngành này đòi hỏi sự sáng tạo và kỹ năng giao tiếp tốt. Sinh viên có thể làm việc tại các công ty quản lý sự kiện với mức lương từ 8-15 triệu đô la mỗi tháng. Quản lý sự kiện không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn giúp bạn phát triển kỹ năng quản lý và giao tiếp trong công việc.
Những tiêu chí cần cân nhắc khi chọn nghề trung cấp
Để chọn được ngành nghề trung cấp phù hợp và có triển vọng, bạn nên cân nhắc các điểm sau:
- Sở thích & năng lực cá nhân: Bạn thích làm gì? Làm công việc tay chân, kỹ thuật, máy móc, hay thích làm việc với máy tính, sáng tạo, hay thích chăm sóc người khác? Năng lực học tập, khả năng tiếp thu kỹ năng thực hành & lý thuyết khác nhau giữa các nghề.
- Khả năng chi trả & thời gian: Xem xét chi phí học nghề (học phí, thiết bị, công cụ, đồng phục nếu cần…). Thời gian đào tạo; bạn muốn nhanh ra nghề hay có thể dành thời gian dài hơn để học tốt hơn.
- Nhu cầu thị trường & địa phương: Ở khu vực bạn sống có nhu cầu nghề đó cao không? Ví dụ ở thành phố có nhu cầu nhà hàng – khách sạn, dịch vụ cao hơn; ở vùng quê có thể cần nhiều lao động nông nghiệp, điện, cơ khí, điện lạnh. Tính ổn định của nghề trong khu vực bạn mong muốn làm việc.
- Cơ hội phát triển & học lên cao hơn: Nghề đó có thể liên thông lên cao đẳng, đại học nếu bạn muốn học tiếp? Nếu bạn học nghề vừa có thể làm được việc vừa có khả năng tăng thu nhập, thăng tiến thì sẽ tốt hơn.
- Chính sách hỗ trợ & trường đào tạo uy tín: Chọn trường nghề uy tín, có thực hành tốt, thiết bị hiện đại. Ví dụ các trường nghề chất lượng cao như Trường Trung cấp Kỹ thuật Công nghệ Hùng Vương. Hỏi các chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ sinh viên, thực tập doanh nghiệp, cam kết việc làm (nếu trường có).
- Thay đổi công nghệ & xu hướng tương lai: Nghề nào có thể bị tự động hóa, nghề nào cần cập nhật công nghệ mới? Nếu học nghề lâu năm, cần có kế hoạch cập nhật kỹ năng. Lưu ý xu hướng như chuyển đổi số, ô tô điện, các thiết bị thông minh, IoT, năng lượng tái tạo… Có thể những nghề gắn với công nghệ, kỹ thuật điện tử, điều khiển tự động sẽ ngày càng được ưu tiên hơn.
Nên học trung cấp nghề gì? Trên đây là những ngành học trung cấp nghề có triển vọng việc làm tốt nhất hiện nay. Tùy theo sở thích và năng lực, bạn có thể lựa chọn ngành học phù hợp để phát triển sự nghiệp tương lai. Việc lựa chọn đúng ngành học sẽ giúp bạn nhanh chóng tìm được việc làm và có mức thu nhập ổn định, đồng thời mở ra nhiều cơ hội phát triển sự nghiệp.
